W połowie XI wieku Ruś Kijowska uległa rozbiciu dzielnicowemu.
Podobnie działo się w wielu europejskich krajach. Jednak o ile gdzieniegdzie nie było katastrofy, albo problemy były niewielkie (w przypadku Polski rozbicie doprowadziło „tylko” do okrojenia i osłabienia państwa), w przypadku Rusi Kijowskiej skończyło się całkowitym upadkiem znaczenia Kijowa. I wejściem na scenę europejską nowych graczy, jak Republika Nowogrodzka, czy Państwo Moskiewskie (Księstwo, potem Wielkie Księstwo Moskiewskie). W wieku XIII nastąpił podbój większości ziem ruskich (z Moskwą) przez Mongołów. Ataku ze strony mongolskiej doświadczyły też ziemie polskie – w 1244 roku najazd mongolski zniweczył próby jednoczenia państwa podjęte przez Henryków Śląskich (Henryk Pobożny zginął w bitwie pod Legnicą). Jednak to północno-wschodnie księstwa rosyjskie wpadły na lata pod panowanie Mongołów. Ziemie zachodnie i południowo-zachodnie mierzyć się musiały natomiast z najazdami pogańskiej Litwy. W wieku XIV podział był taki, że księstwa rosyjskie z Moskwą na czele podlegały Mongołom (wyjątek stanowiła Republika Nowogrodzka, płacąca jedynie trybut), Białoruś i większa część Ukrainy z Kijowem znalazły się w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego, zaś Ziemia Halicka trafiła do Korony Królestwa Polskiego.