To już tradycja. Co roku w wakacje Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przyjmuje rozporządzenie o nadaniu poszczególnym miejscowościom praw miejskich. Rok temu padł rekord – prawa uzyskały aż 34 nowe miasta w Polsce, w tym 11 na Mazowszu. Teraz też padnie rekord, ale w drugą stronę. Od 1 stycznia 2025 roku miastem zostanie tylko jedna miejscowość z Mazowsza i ledwie siedem w całym kraju.
Nadanie praw miejskich dla miejscowości łączy się z prestiżem, ale i lepszymi perspektywami. Zdarza się, że miastem dana osada zostaje po raz pierwszy. Nieraz opisywaliśmy jednak historie miast zdegradowanych przez władze carskie za pomoc polskim powstaniom. Odzyskanie praw miejskich dla lokalnych społeczności było nie lada wydarzeniem. I nie było to łatwe. Aby miejscowość zyskała prawa miejskie, musi spełnić kilka podstawowych warunków. Posiadać odpowiednią infrastrukturę – sieć wodociągową i ciepłowniczą. Jednocześnie powyżej 2/3 mieszkańców musi pracować poza rolnictwem.
Coroczne decyzje
Decyzję Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji ogłasza co roku w wakacje. A od 1 stycznia przyznanie praw miejskich staje się faktem. W tym roku nowym miastem została jedna miejscowość na Mazowszu: Kazanów z powiatu zwoleńskiego. W skali całego kraju przybędzie w Polsce siedem miast z pięciu województw. Trzy z lubelskiego, po jednym z mazowieckiego, pomorskiego, świętokrzyskiego, wielkopolskiego. To niewiele, w porównaniu z ubiegłymi latami. Szczególnie tym rokiem. 1 stycznia 2024 roku miastami zostało aż 11 miejscowości z Mazowsza. Ciepielów, Dobre, Gielniów, Głowaczów, Maciejowice, Magnuszew, Odrzywół, Osieck, Przytyk, Siennica i Sienno. Był to rekord w porównaniu do poprzednich lat. W całej Polsce miastami zostały aż 34 miejscowości. Dla porównania, od 1 stycznia 2023 miastami na Mazowszu ponownie zostały Bodzanów, Jadów, Jastrząb i Latowicz. Wszystkie cztery miejscowości były miastami i utraciły prawa w wieku XIX, decyzją władz carskich. W skali kraju nowych miast było 15.
Nowe miasta będą, ale będzie ich mniej
W roku 2022 miastami na Mazowszu zostały 3 miejscowości: Cegłów, Nowe Miasto i Jedlnia-Letnisko. W skali kraju było ich 10. Od 1 stycznia roku 2021 miastami zostały również 3 miasta: Sochocin, Solec nad Wisłą, Wiskitki na Mazowszu. W skali kraju nowych miast było 10. Teraz też będzie rekord, ale w drugą stronę. Nowych miast będzie znacznie mniej nie tylko niż w rekordowym roku 2024, ale mniej niż w latach poprzednich. Według tegorocznej decyzji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji miastami zostanie ledwie siedem miejscowości w skali całego kraju. Nowymi miastami zostaną miejscowości z pięciu województw. Najwięcej, trzy, z województwa lubelskiego. Miastami zostaną Końskowola, Kurów i Wąwolnica, wszystkie z powiatu puławskiego. Nowym miastem w województwie pomorskim zostanie Kobylnica z powiatu słupskiego. Za to województwie świętokrzyskim miastem zostanie Sobków z powiatu jędrzejowskiego. Rok temu w województwie mazowieckim miastami zostało aż 11 miejscowości. W tym roku tylko jedna – Kazanów z powiatu zwoleńskiego.