Nowy Telegraf Warszawski

poniedziałek, 9 grudnia, 2024

Dziś Wielkanoc. Wierni wschodnich obrządków świętują Zmartwychwstanie

W niedzielę, 2 maja, przypawa Wielkanoc w Kościołach chrześcijan obrządku wschodniego. Dziś święta wielkanocne obchodzą wierni Cerkwi prawosławnej wszystkich obrządków, w Kościele katolickim wierni obrządku grekokatolickiego, a także wyznania przedchalcedońskie.

Ikona Zmarwtychwstania Bułgaria XVII wiek/Domena Publiczna

W nocy w cerkwiach i świątyniach obrządku wschodniego odprawiona została w nocy  uroczysta Jutrznia paschalna. Jej obrzędy nieco różnią się od katolickiej Wigilii Paschalnej. Po trzykrotnym okrążeniu cerkwi przez duchowieństwo i wiernych, kapłan uderza trzykrotnie krzyżem w drzwi cerkwi – symbolizuje to odwalenie kamienia od grobu zmartwychwstałego Chrystusa. Kapłan, ubrany w odświętne szaty liturgiczne koloru białego, intonuje trzykrotnie Orędzie Paschalne (Exsultet), wielkanocny troparion „Chrystus powstał z martwych, śmiercią podeptał śmierć, i będącym w grobach życie dał” (cs. „Christos woskresie iz miertwych, smertiju smiert popraw’, i suszczim wo grobiech żiwot darowaw”). Procesja wchodzi do środka, gdzie śpiewa się wielkanocną antyfonę: „Zmartwychwstanie Twoje, Chryste Zbawicielu, aniołowie opiewają na niebiosach, i dozwól także nam czystym sercem Ciebie sławić”.Potem kapłan śpiewa na przemian z wiernymi, przeplatany stichami troparion paschalny. Następnie diakon śpiewa Wielką Ektenię, po której rozbrzmiewa radosny śpiew hymnu – Kanonu paschalnego autorstwa św. Jana z Damaszku. Bardzo uroczysta Boska liturgia sprawowana jest według tekstu św. Jana Chryzostoma. W czasie liturgii Ewangelia – pierwszy rozdział ze świętego Jana – śpiewana jest w wielu językach (najczęściej w greckim, cerkiewnosłowiańskim i łacińskim) na znak uniwersalnego i kosmicznego triumfu wiary. Podczas liturgii nieustannie śpiewany jest troparion paschalny: „Chrystus powstał z martwych…”. Po liturgii kapłan święci artos – chleb, przeznaczony do rozdania wiernym. Data Wielkanocy w Kościołach wschodnich jest zazwyczaj inna niż w katolicyzmie, choć w przeciwieństwie do Bożego Narodzenia, gdzie są to zawsze dwa tygodnie, Wielkanoc to święto ruchome. I bywają lata, gdzie różnica między świętami wynosi tydzień, bywają, że tak, jak w tym roku 4 tygodnie, a co kilka lat zdarza się, że prawosławna i katolicka Wielkanoc przypada w tym samym czasie. Ostatnio taka sytuacja miała miejsce w 2017 roku – Wielkanoc obchodzona była i u prawosławnych i katolików przypadała 16  kwietnia. kolejna wspólna Wielkanoc będzie obchodzona w 2025 roku, a święta będą 20 kwietnia.

(źródło: NTW, Wikipedia)