Nowy Telegraf Warszawski

niedziela, 8 grudnia, 2024

Uczczono Halinę Konopacką i Ignacego Matuszewskiego

W piątek, 14 sierpnia, w wigilię 100. rocznicy zwycięstwa nad bolszewikami, na warszawskiej Ochocie przy ulicy Filtrowej 69,  została odsłonięta tablica poświęcona niezwykłemu małżeństwu: Halinie Konopackiej i płk. dypl. Ignacemu Matuszewskiemu.

fot. Domena Publiczna

Inicjatywę uczczenia pierwszej polskiej złotej medalistki olimpijskiej Haliny Konopackiej oraz współtwórcy polskiego wywiadu i ministra skarbu płk. Ignacego Matuszewskiego zrealizowali wspólnie mieszkańcy kamienicy przy Filtrowej, Instytut Pamięci Narodowej i Wojskowe Biuro Historyczne przy wsparciu Miasta Stołecznego Warszawy. Tablica została umieszczona na elewacji kamienicy, w której do 5 września 1939 r. mieszkali Matuszewscy.

W uroczystości wziął udział Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.  

14 sierpnia 2020 r., Warszawa

    godz. 17:00 – ul. Filtrowa 69

Ignacy Matuszewski(1891–1946) to jeden z najwybitniejszych, a zarazem najbardziej niedocenianych polityków polskich XX wieku. Pułkownik Wojska Polskiego, dyplomata, minister, utalentowany publicysta i polemista, współpracownik Józefa Piłsudskiego, który po śmierci Marszałka znalazł się w opozycji do obozu rządowego. 

Studiował m.in. filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim, architekturę w Mediolanie i prawo w Dorpacie (obecnie Tartu w Estonii). Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany do armii rosyjskiej. Pod koniec 1917 roku rozpoczął służbę I Korpusie Polskim gen. Józefa Dowbór-Muśnickiego; później został też członkiem Komendy Naczelnej Polskiej Organizacji Wojskowej w Kijowie. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pracował m.in. w II Oddziale Naczelnego Dowództwa, którego w 1920 roku został szefem. W latach 1924–26 był attaché wojskowym w Rzymie, a później m.in. ministrem skarbu.

We wrześniu 1939 roku kierował ewakuacją polskiego złota. We Francji nie został jednak przyjęty do formującego się Wojska Polskiego. W 1941 roku przybył do Nowego Jorku. Należał do inicjatorów powołania Komitetu Amerykanów Polskiego Pochodzenia i Instytutu Józefa Piłsudskiego, którego w latach 1944–46 był wiceprezesem. Zmarł w 1946 roku w Nowym Jorku. Szczątki Ignacego Matuszewskiego zostały sprowadzone do Polski, 10 grudnia 2016 r. spoczęły w kwaterze żołnierzy wojny 1920 roku na warszawskich Powązkach Wojskowych.

 

Halina Konopacka urodziła się 26 lutego 1900 r. w Rawie Mazowieckiej. 92 lata temu na igrzyskach w Amsterdamie zdobyła dla Polski pierwszy złoty medal olimpijski, a we wrześniu 1939 roku, wraz z mężem Ignacym Matuszewskim, dowódcą i inicjatorem akcji, ratowała przed Niemcami tony złota ze skarbca BP – mówiono o niej „podwójnie złota”. „Jedyne moje atuty to dobre poczucie, gaz i szalona chęć zwycięstwa – chęć zwycięstwa tak wielka, że prawie pewność […]. Moja mała biało-czerwona chorągiewka z boiska musi wyrosnąć w wielki sztandar i zawisnąć na najwyższym maszcie”.

Pierwsza polska dama lekkoatletyki, dyskobolka, narciarka, oszczepniczka, płotkarka, koszykarka, tenisistka, automobilistka,. Dorastała w mieszczańskim domu, w którym dbano o odpowiednie wychowanie i wykształcenie dzieci. Ze sportem zetknęła się jako studentka filologii na Uniwersytecie Warszawskim. Od początku kariery sportowej była członkinią stołecznego AZS.

Halina Konopacka zmarła 28 stycznia 1989 w Daytona Beach w USA. W 1990 roku jej prochy spoczęły na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie. Została odznaczona: Orderem Orła Białego (pośmiertnie, 2018), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1989), Złotym Krzyżem Zasługi (1929), Srebrną Odznaką Orderu Zasługi PRL (1978, w 50. rocznicę olimpijskiego zwycięstwa)

(Źródło: IPN, UDSKiOR)