Nowy Telegraf Warszawski

niedziela, 8 grudnia, 2024

Zbrodnie sprzed 80 lat. Czym była akcja AB?

Akcja AB (niem. Außerordentliche Befriedungsaktion) miała charakter ludobójstwa i stanowiła kontynuację tzw. akcji „Inteligencja” (Intelligenzaktion) prowadzonej na okupowanych ziemiach polskich od września 1939.

Kobiety prowadzone na stracenie w Palmirach fot. Domena Publiczna

Akcja AB została zainicjowana falą masowych aresztowań, które niemiecka policja bezpieczeństwa przeprowadziła we wszystkich dystryktach Generalnego Gubernatorstwa już pod koniec marca 1940 r. Aresztowanych więziono m.in.: na Pawiaku w Warszawie, w więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie, w Radomiu, Kielcach, Lublinie, Nowym Sączu, Tarnowie i Wiśniczu. Część z nich wysłano następnie do obozów koncentracyjnych w Oświęcimiu i Sachsenhausen. Przedstawiciele „polskiej warstwy przywódczej”, zatrzymani na terenie dystryktu warszawskiego, byli mordowani przede wszystkim w pobliżu wsi Palmiry na obrzeżach Puszczy Kampinoskiej. W ramach Akcji AB funkcjonariusze SS i policji niemieckiej zamordowali co najmniej 6500 Polaków – w tym ok. 3500 przedstawicieli polskich elit politycznych i intelektualnych.

W 1948 roku na terenie dawnej „polany śmierci” w Palmirach utworzono Cmentarz-Mauzoleum Martyrologii i Męczeństwa Narodu Polskiego. Pogrzebano tam nie tylko zwłoki Polaków i Żydów zamordowanych w Palmirach, lecz również ofiary niemieckiego terroru, których ciała odnaleziono w innych miejscach straceń w okolicach Warszawy. Według źródeł historycznych na cmentarzu w Palmirach pochowano ponad 2 tysiące osób.

(mat. pras. UDSKiOR)